Wystawa stała

Ekspozycja

Podłużna ścieżka zwiedzania została podzielona na segmenty: Dom ciszy, II Wojna Światowa, Eksterminacja, Ludobójstwo,
Michniów, Zbrodniarze, Ofiary, Zniszczenia oraz Za pomoc Żydom. W trakcie wybuchu II wojny światowej około 70% ludności w Polsce stanowili
mieszkańcy wsi. Dlatego to ich losy poznajemy podczas zwiedzania wystawy. Ekspozycja ma na celu przypominać nie tylko o bohaterach
na polu walki, ale przede wszystkim o ludziach walczących na polu życia codziennego, którzy walczyli o przetrwanie każdego kolejnego dnia.
Eksponaty skupiają uwagę na martyrologii wsi polskich oraz męczeństwie mieszkańców. To podróż upamiętniająca tragiczne losy ofiar.

Dom ciszy Wystawa stała 

Pierwsza sala ekspozycji zgodnie z jej przeznaczeniem ma nakłonić do refleksji. W gablotach znajdują się urny z ziemią
z innych spacyfikowanych miejscowości. To chwila, w której należy usiąść, pomyśleć i przygotować się do wizyty, która
poza zapoznaniem się z eksponatami ma służyć jako pewnego rodzaju lekcja wrażliwości i docenienia wolności. To
podróż w przeszłość, która ma skłonić do wyciągnięcia wniosków na przyszłość, uczczenie pamięci wszystkich
pomordowanych, tak by śmierć niewinnych nigdy nie została zapomniana.

II wojna światowa

Z dniem 1 września 1939 roku rzeczywistość mieszkańców II Rzeczypospolitej diametralnie się zmienia. Niemcy i Słowacy
napadli na Polskę, dodatkowo 17 września Polacy dostali tak zwany „cios w plecy” od ZSRS, którzy również wkroczyli na
teren kraju.Od tej pory część ziemII Rzeczypospolitej zostaje wcielona do III Rzeszy, a pozostały teren staje się od teraz
Generalnym Gubernatorstwem. Natomiast wschodnie obszary Polski trafiły pod okupację sowiecką. Mieszkańcy wsi musieli
zmierzyć się z całkowicie nową administracją i metodami represji stosowanymi przez okupantów.

Eksterminacja

Po wkroczeniu wojsk niemieckich i sowieckich nastały „nowe porządki”. Polityka obu okupantów miała na celu
eksploatowanie ziem polskich pod względem ekonomicznym oraz całkowite podporządkowanie się ludności.
Stosowano represje, a polityka okupacyjna miała prowadzić do sowietyzacji i germanizacji społeczeństwa.
Jednym z elementów tych działań były masowe wysiedlenia Polaków w głąb ZSRS oraz do III Rzeszy, których
kierunki zostały przedstawione na mapach. Ponadto na monitorach multimedialnych znajdują się relacje świadków.

Ludobójstwo

Polityka okupanta niemieckiego miała doprowadzić do zastraszenia ludności i wyeliminowania polskiej inteligencji. Na wsiach
coraz częściej dochodziło do krwawych pacyfikacji, odbywały się również liczne publiczne egzekucje, które miały nakłonić
Polaków do całkowitego posłuszeństwa Niemcom. Dochodziło do masowych morderstw, aresztowań, wywózek na roboty
przymusowe do III Rzeszy oraz transportów do obozów koncentracyjnych. Ekspozycja przybliża pojedyncze historie
mieszkańców wsi, którzy doświadczyli takich represji.

Michniów

„…i nie widziałem ich więcej wśród żywych” takimi słowami kończyły się przesłuchania świadków pacyfikacji Michniowa.
Jedna ze ścian ekspozycji o tym samym tytule przedstawia zdjęcia, imiona, nazwiska i wiek pomordowanych. Dwa dni
pacyfikacji stały się symbolem męczeństwa wsi polskich w trakcie II wojny światowej. W Michniowie okupanci Niemieccy
zastosowali wszystkie znane im aparaty represji. Doszło do brutalnych egzekucji, poprzez rozstrzelanie, część mieszkańców
spłonęła żywcem, kilka osób zostało aresztowanych,a następnie trafili oni do obozów koncentracyjnych, kilkanaście kobiet
wywieziono na roboty przymusowe do III Rzeszy. Ograbiono cały majątek Michniowian, a wieś doszczętnie spalono. Wszystkie
te akty represji miały miejsce w jednej miejscowości… tutaj… w Michniowie.

Zbrodniarze, Ofiary, Zniszczenia

W trakcie II wojny światowej zginęło około 6 milionów Polaków, w tym około 3 milionów polskich Żydów. Za każdą z tych liczb stoi człowiek,
stoją jego bliscy i stoi cierpienie. Na ekspozycji przedstawiono zdjęcia, z których symbolicznie wycięto zmarłych, nigdy nie będzie ich już
na fotografii, bo nie będzie ich już wśród swych bliskich. Zniszczono również ponad 350 tysięcy wiejskich zagród, wycięto około 400 tysięcy
hektarów lasów, rolnicy stracili około 11,5 miliona zwierząt hodowlanych.

Za pomoc Żydom

W czasie II wojny światowej Żydzi znaleźli się w dramatycznym położeniu. W wąskim, przyciemnionym korytarzu
przedstawiono postawy mieszkańców wsi wobec Holocaustu. W gablocie znajduje się również oryginalny izraelski
medal Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata przyznawany za bezinteresowną pomoc Żydom w czasie II wojny światowej.
„Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat”.